Mụn là vấn đề da thường gặp, và mọi người đều muốn tìm ra cách trị liệu hiệu quả. Trong quá trình tìm kiếm phương pháp chữa trị, kháng sinh đã từng được các bác sĩ da liễu lựa chọn làm biện pháp đầu tiên để điều trị mụn nặng. Dù bạn đang bị mụn đầu trắng, đầu đen hay cả mụn mủ, thuốc kháng sinh có thể là một phương pháp hữu hiệu để giải quyết tình trạng này[^1^].
Hiện nay, vi khuẩn đã tiến hóa và có khả năng kháng lại thuốc kháng sinh, khiến chúng không còn hiệu quả như trước. Ngoài ra, sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây tác hại cho người dùng. Tuy nhiên, khi áp dụng đúng cách, thuốc kháng sinh vẫn có thể giữ vai trò quan trọng trong việc điều trị mụn[^1^].
Vì sao bạn bị mụn?
Ngoài các yếu tố di truyền và thay đổi nội tiết, mụn còn được gây ra bởi vi khuẩn P. acnes (Propionibacterium acnes). Loại vi khuẩn này tồn tại trong nang lông và thường xuất hiện trên mọi loại da, bao gồm cả da khỏe mạnh. Vi khuẩn P. acnes có lợi cho da khi số lượng không quá nhiều. Tuy nhiên, khi số lượng vi khuẩn này tăng lên và bị kẹt trong lỗ chân lông, dưới lớp bã nhờn, chúng có thể gây viêm và hình thành mụn[^2^].
Có những loại thuốc kháng sinh trị mụn nào?
Hiện nay, ở Việt Nam có hai loại kháng sinh được sử dụng để trị mụn, đó là kháng sinh đường uống và kháng sinh bôi ngoài da. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh đường uống cần được kết hợp với kem bôi tại chỗ không chứa kháng sinh. Nếu đã được kê đơn kháng sinh đường uống, bạn không nên tự ý dùng thêm kháng sinh bôi ngoài da[^3^].
Kháng sinh đường uống (toàn thân)
1. Tetracycline
Tetracycline được sử dụng phổ biến để trị mụn. Thuốc này giúp giảm viêm và diệt vi khuẩn gây mụn trên bề mặt da. Bằng cách kiểm soát số lượng vi khuẩn, tetracycline giúp kiểm soát tình trạng viêm tuyến bã nhờn và giúp da hồi phục[^3^].
2. Minocycline
Minocycline có khả năng chống vi khuẩn và giảm viêm, giúp trị mụn hiệu quả hơn[^3^].
3. Clindamycin
Clindamycin có thể được sử dụng để bôi trên da hoặc uống. Thuốc này hoạt động bằng cách làm chậm hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây mụn và giảm sưng[^4^].
Thuốc bôi ngoài da
Nhóm kháng sinh
- Clindamycin: Thuốc này có nhiều dạng bọt, gel, dung dịch, kem và miếng gạc dán. Clindamycin ức chế hoạt động của vi khuẩn gây mụn và giúp duy trì độ ẩm cho da[^5^].
- Erythromycin: Thuốc này có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, chữa mụn và ngăn ngừa mụn mới hình thành[^6^].
- Dapsone: Thuốc kháng sinh dùng cho trường hợp mụn nặng. Bạn có thể bôi trực tiếp lên vùng da bị mụn và chờ hiệu quả của thuốc[^7^].
Nhóm không chứa kháng sinh
- Benzoyl peroxide: Thuốc này không phải là kháng sinh, mà là chất khử trùng. Benzoyl peroxide có khả năng tiêu diệt vi khuẩn P. acnes, giảm lượng dầu nhờn dư thừa và loại bỏ tế bào chết trên da. Tuy nhiên, bạn nên tránh ánh nắng mặt trời sau khi sử dụng thuốc[^8^].
- Retinoids: Thuốc này là một dẫn xuất của vitamin A, giúp làm thông thoáng lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn phát triển[^8^].
- Acid azelaic: Thuốc này có khả năng tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm sản xuất keratin, ngăn ngừa sự phát triển của mụn[^8^].
Khi nào bạn có thể sử dụng kháng sinh trị mụn?
- Đối với mụn trứng cá từ trung bình đến nặng, kháng sinh đường uống có thể là lựa chọn. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng vi khuẩn có thể phát triển khả năng kháng thuốc, nên kháng sinh đường uống chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn. Bạn cũng nên kết hợp sử dụng kem bôi ngoài da không chứa kháng sinh[^9^].
- Nếu bạn chỉ bị mụn đầu trắng hoặc đầu đen, có thể không cần sử dụng kháng sinh. Bạn có thể chọn các sản phẩm trị mụn, tẩy da chết chứa acid salicylic hoặc lấy mụn một cách an toàn và vệ sinh[^9^].
- Nếu da bạn có nhiều loại mụn và mụn mủ, thì kháng sinh đường uống kết hợp với retinoids tại chỗ hoặc benzoyl peroxide có thể là giải pháp. Sự kết hợp này giúp giảm nguy cơ phát triển tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Retinoids tại chỗ làm thông thoáng lỗ chân lông và ngăn ngừa mụn phát triển[^9^].
Có tác dụng phụ không?
Có, thuốc kháng sinh có thể gây tác dụng phụ. Những người cơ địa dị ứng có thể gặp phải phản ứng phát ban khi sử dụng kháng sinh đường uống. Chúng cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, đau dạ dày, chóng mặt do thiếu acid folic. Thuốc tây trị mụn cũng có thể làm tăng độ nhạy cảm của da trước ánh nắng mặt trời hoặc làm khô da. Do đó, hãy thử thuốc trước khi sử dụng và tránh ánh nắng mặt trời sau khi sử dụng thuốc[^10^].
Cách sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn hiệu quả
- Mụn là tình trạng cần thời gian để điều trị. Để đảm bảo hiệu quả của kháng sinh, bạn cần sử dụng kết hợp tất cả các loại thuốc được kê đơn.
- Khi bị mụn, hạn chế rửa mặt quá nhiều để tránh làm kích ứng da và giảm hiệu quả của thuốc.
- Đừng bỏ qua lịch hẹn tái khám để bác sĩ đánh giá việc điều trị và điều chỉnh thuốc khi cần thiết.
- Duy trì chăm sóc da sau khi trị mụn bằng các phương pháp khác để tránh tái phát. Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu để duy trì kết quả và giảm dần việc sử dụng thuốc kháng sinh[^11^].
Mụn không phải là bệnh nhiễm trùng, nhưng khi tình trạng mụn trở nặng, kháng sinh có thể là lựa chọn trong điều trị. Đây là một quá trình đòi hỏi sự nghiêm túc và kiên trì để đạt được kết quả lâu bền. Hãy chăm sóc da thật tốt và chúc bạn có một làn da sáng khỏe và sạch mụn như mong muốn[^11^].
Shop Thẩm Mỹ Viện đã giới thiệu những kiến thức về kháng sinh trị mụn. Hãy truy cập để tìm hiểu thêm về các sản phẩm và dịch vụ chăm sóc da của chúng tôi.
